5 ĐẶC ĐIỂM THỂ LOẠI PHỎNG VẤN TRÊN BÁO ĐIỆN TỬ MÀ THỢ CHỮ NÀO CŨNG PHẢI BIẾT

 

Nguồn: Báo Thái Bình 

Phỏng vấn là thể loại đặc biệt khi được thể hiện dưới hình thức một cuộc đối thoại (hỏi và đáp). Để viết được một bài phỏng vấn hay, người làm báo phải nắm được những đặc điểm quan trọng của thể loại này, đó là: Thể hiện tính dân chủ của báo chí; trực tiếp, khách quan, chân thực; thể hiện tính sinh động, hấp dẫn; thông tin trong thể loại phỏng vấn do người trả lời hoàn toàn chịu trách nhiệm; đặc điểm của bài phỏng vấn trên báo mạng điện tử.

Có rất nhiều loại hình báo chí cổ điển như: Báo in, phát nhanh hay truyền hình. Nhưng các loại hình báo đó không chiếm ưu thế so với báo mạng điện tử. Bên cạnh thể loại tin, giờ đây có thể nói phỏng vấn chính là sự lựa chọn mới cho việc thông tin trên báo mạng. Vậy thể loại phỏng vấn trên báo mạng điện tử có những đặc điểm nổi bật khiến nó trở thành sự lựa chọn số một cho các sự kiện lớn.

Vậy phỏng vấn trên báo điện tử là gì? Đầu tiên, ta phải hiểu phỏng vấn báo chí là gì?

Theo Đinh Văn Hường (2006):” Phỏng vấn báo chí là một thể loại báo chí thông tấn, trong đó trình bày cuộc nói chuyện giữa nhà báo với một hoặc nhóm người về vấn đề mà xã hội quan tâm, có ý nghĩa chính trị-xã hội nhất định, được phát trên các phương tiện thông tin đại chúng”. Phỏng vấn báo chí nhưng tiến bộ hơn là người tham gia có thể tương tác trực tiếp với độc giả, đem lại trải nghiệm thú vị hơn.

Phỏng vấn trên báo mạng điện tử vẫn mang đầy đủ những đặc điểm của thể loại phỏng vấn nói chung.

 1.    Thể hiện tính dân chủ của báo chí

Nguồn: Nomain Name 

Sự tham gia của công chúng là vô cùng quan trọng trong bất kì loại hình báo chí nào. Tuy nhiên, vai trò của nó lại ngày càng trở nên không thể thiếu được đối với hoạt động báo chí của thể loại phỏng vấn. Xoay quanh chủ đề của cuộc phỏng vấn hoặc xoay quanh các nhân vật được phỏng vấn, mọi người đều có quyền gửi những thắc mắc, chia sẻ của mình để tham gia vào buổi phỏng vấn. Điều này cũng đồng thời góp phần không nhỏ trong việc xây dựng nội dung và tạo ra những yếu tố bất ngờ thú vị cho cuộc phỏng vấn. Phỏng vấn là loại hình báo chí thể hiện tính dân chủ cao nhất bởi sự lôi cuốn tham gia đối với đông đảo công chúng. Tất cả mọi người đều có thể trở thành một phần của cuộc phỏng vấn, được thẳng thắn bày tỏ những suy nghĩ, băn khoăn của mình. Tuy thế, cũng giống như các thể loại báo chí khác sự dân chủ trong thể loại phỏng vấn luôn được đảm bảo tính định hướng bởi những người làm công tác biên tập. Vai trò của họ là rất quan trọng trong việc sàng lọc, lựa chọn những câu hỏi, những ý kiến tốt để đăng tải rộng rãi; đồng thời xử lý kịp thời những sự tham gia “phạm luật”. 

2. Trực tiếp, khách quan, chân thực

Nguồn: Baotintuc.vn

Tính dân chủ đồng thời cũng bao gồm tính khách quan, trực tiếp, chân thực. Thể loại phỏng vấn dù được thực hiện dưới hình thức một chương trình phát thanh, truyền hình hay một bài báo in cũng gần như ngay lập tức đăng tải những ý kiến của người tham gia. Những ý kiến thông qua sự trao đổi, hỏi đáp, giao lưu mang tính ngẫu hứng cao nên sẽ chuyền tải không chỉ nội dung thông tin mà còn gắn liền với những sắc thái biểu cảm. Chính điều này đã góp phần tạo nên tính chân thật cho thể loại phỏng vấn khiến người theo dõi có cảm giác như đang được trực tiếp theo dõi. Bên cạnh đó, sự can thiệp vào các ý kiến, tư tưởng, tình cảm của người tham gia là hầu như không có. Thông qua các phương tiện trực quan như tiếng nói, hình ảnh người theo dõi có thể cảm nhận được diễn biến, tình cảm của cuộc phỏng vấn. Phỏng vấn là thể loại nguyên chất nhất bởi sự can thiệp của phóng viên chỉ còn là lựa chọn các câu hỏi, sắp xếp và dẫn dắt câu chuyện theo chủ đề đã định trước. Có thể thực hiện nhanh : Do sử dụng những chất liệu nguyên mẫu nhất là tiếng nói và đôi khi là cả hình ảnh nên thể loại phỏng vấn có thể dễ dàng được thực hiện. Với sự hỗ trợ của kỹ thuật hiện đại, người ta có thể nhanh chóng tiến hành phỏng vấn qua điện thoại hoặc phỏng vấn trực tiếp. Đây là điều mà các thể loại khác như tin, phóng sự… khó có thể làm được. Trên báo mạng điện tử, phỏng vấn trực tuyến luôn là sự lựa chọn số một để đi sâu, làm rõ các vấn đề quan trọng hoặc có tính thời sự cao. Thậm chí có thể nói, thể loại phỏng vấn trực tuyến đang trong giai đoạn nở rộ. Ta có thể dễ dàng bắt gặp các cuộc tọa đàm trực tuyến, bàn tròn trực tuyến, giải đáp trực tuyến… trên các trang báo điện tử. Nếu các loại hình báo chí khác trước và sau các cuộc phỏng vấn đều phải chuẩn bị sân khấu rất lỉnh kỉnh và cồng kềnh thì trên báo mạng điện tử, việc tổ chức phỏng vấn có thể được thực hiện ở bất cứ chỗ nào có mạng Internet và máy tính. Việc tác nghiệp sẽ trở nên hết sức dễ dàng và thuận tiện. Tuy nhiên, cũng bởi lý do này mà bên cạnh sự linh hoạt trong việc tổ chức các cuộc phỏng vấn cũng đặt ra những vấn đề bất tiện. Đó là việc quá phụ thuộc vào máy tính và mạng Internet. Chúng ta có thể thực hiện phỏng vấn ở bất kỳ đâu có Internet nhưng ta không thể quản lý được đường truyền cũng như các thiết bị kỹ thuật vốn dĩ hay bất thường.

Nguồn: Thông tấn xã Việt 

3. Thể hiện tính sinh động, hấp dẫn

Bản thân cuộc phỏng vấn đã tạo ra sự sinh động, hấp dẫn nhất định. Phỏng vấn tạo điều kiện để những người tham gia bày tỏ thái độ và quan điểm của mình về vấn đề. Điều này sẽ tạo ra sự tương tác giữa các luồng ý kiến và dẫn tới nhiều sự phát sinh bất ngờ thú vị. Bên cạnh đó, sự sinh động, hấp dẫn của cuộc phỏng vấn còn nằm ở chỗ phóng viên sử dụng câu hỏi như thế nào. Thông thường, có một số cách nhất định để tạo ra những điểm nhấn cho cuộc trò chuyện. Ví dụ phóng viên có thể đưa ra những câu hỏi bất ngờ, có tính chất ngẫu hứng; câu hỏi khiêu khích hoặc “gài bẫy” với một trình tự hợp lý và chặt chẽ có thể giúp cuộc phỏng vấn tạo ra được những hiệu quả tốt. Ngoài ra, trên báo mạng điện tử do đặc tính liên kết cao nên người đọc có thể vừa tham gia đặt câu hỏi cho phần phỏng vấn vừa có thể nghiên cứu các thông tin liên quan đến vấn đề hoặc làm một việc khác trong khi theo dõi cuộc phỏng vấn. Bên cạnh đó, do đặc tính đa chức năng nên báo mạng có thể cung cấp cho chúng ta các thông tin dưới chất liệu âm thanh hoặc hình ảnh. Điều này mang lại cho độc giả nhiều sự lựa chọn và qua đó sẽ cập nhất được nhiều thông tin cần thiết cho minh hơn.

 4. Thông tin trong thể loại phỏng vấn do người trả lời hoàn toàn chịu trách nhiệm

Đây là đặc điểm quan trọng của thể loại phỏng vấn. Nó liên quan đến mật thiết đến quá trình tác nghiệp và đồng thời cũng phản ánh đạo đức của người phóng viên. Vì thế, phóng viên không được thêm bớt những thông tin, tư liệu mà người tham gia không nói hoặc có nói nhưng trong hoàn cảnh cụ thể. Bên cạnh đó, do đặc thù một người nói nhiều người nghe cho nên những quan điểm, thái độ được trình bày trong cuộc phỏng vấn trực tuyến sẽ gây ra những tác động rộng lớn. Và nếu như không cẩn trọng sẽ tạo ra những hậu quả khôn lường. Bởi vậy, những người tham gia cuộc phỏng vấn cần cân nhắc kỹ hoặc có sự chuẩn bị tốt các ý kiến để tránh mắc phải những lỗi đáng tiếc ảnh hưởng đến hiệu quả truyền thông.

5. Đặc điểm của bài phỏng vấn trên báo mạng điện tử

Cũng giống như các loại hình báo chí khác như: báo in, truyền hình, phát thanh... đặc trưng của mỗi loại hình sẽ quay trở lại quy định lại một số thuộc tính của loại hình cho phù hợp với những đòi hỏi về nội dung cũng như hình thức của công chúng. Những yếu tố này có tác động lên mọi thể loại báo chí khiến chúng có những biến đổi nhất định. Những biến đổi này chủ yếu xảy ra về phương diện hình thức.

Báo mạng điện tử có độ lan tỏa cao, dễ dàng đính chính, chi phí thấp do chỉ phải post bài một lần duy nhất, đồng thời thông tin lại có giá trị sử dụng cao hơn do được đọc theo nhu cầu của độc giả.

 Tuy vậy, báo mạng điện tử còn một vài hạn chế, đó là độ tin cậy của thông tin còn thấp, muốn đọc được báo mạng thì độc giả ít nhất cũng phải có máy tính nối mạng, và biết những thao tác sử dụng đơn giản nhất.